Wypadanie włosów jest stanem fizjologicznym. Komórki włosa produkowane są przez całą dobę i wymieniane cyklicznie, natomiast wpływ na cykl wzrostu włosa ma wiele czynników zarówno wewnątrz jak i zewnątrzpochodnych. Jakość włosa przez całe życie ulega zmianom i uzależnione jest to między innymi od wieku, stanu zdrowia jak również stylu życia.

Zwiększona liczba obowiązków, stres, nieregularne spożywanie posiłków, zbyt uboga w substancje odżywcze dieta, zaburzenia snu, niewłaściwa pielęgnacja, występowanie niezdiagnozowanych, a tym samym nieleczonych chorób, których objawy z powodu „braku czasu” są doraźnie maskowane, oraz wiele innych towarzyszących na co dzień czynników ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, a co za tym idzie na proces produkcji włosa.

Te wszystko może przyczyniać się do nadmiernej ich utraty. Jeśli taki stan rzeczy utrzymuje się przez kilka miesięcy, może powodować przerzedzenie, a długotrwały i niediagnozowany może doprowadzić do łysienia. Dlatego znalezienie przyczyny i wyeliminowanie jej jest kluczowe w procesie tychoterapeutycznym.

W tym celu stosuje się dobrane do rodzaju problemu metody diagnostyczne takie jak obszerny wywiad, badanie fizykalne, pull- test, trichoskopię, trichogram, fototrichogram, a w uzasadnionych przypadkach biopsję skóry głowy, badanie bakteriologiczne lub mykologiczne czy analizę pierwiastkową włosa.

 

Utrata włosów może mieć charakter przejściowy lub trwały, może obejmować jedynie ograniczoną powierzchnię owłosionej skóry głowy lub mieć charakter rozlany. Niezależnie od rodzaju, każda nadmierna utrata włosów jest ogromnym stresem, dlatego znalezienie przyczyny problemu jest kluczowe dla przebiegu podejmowanej terapii.

 

Do najczęstszych przyczyn nadmiernego wypadania włosów zaliczamy:

UWARUNKOWANIA GENETYCZNE, które dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn. Wpływ na nadmierną utratę włosów ma nie tylko poziom androgenów, ale również występowanie nadwrażliwości mieszków włosowych na androgeny z powodu genetycznie uwarunkowanego wzrostu ilości receptorów AR, który doprowadza do miniaturyzacji mieszka włosowego, a w konsekwencji do zmniejszenia jego wydajności.

ZABURZENIA GOSPODARKI HORMONALNEJ obejmujący zarówno okres dojrzewania jak również okres poporodowy. Nadmierne wypadanie włosów o mechanizmie telogenowym nasila się także po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej,  a choroby takie jak niedoczynność lub nadczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników , hiperandrogenizm czy hiperprolaktynemia mają wpływ zarówno na długość cyklu wzrostu włosa jak i jego jakość.

PRZEWLEKŁE CHOROBY OGÓLNOUSTOJOWE tj. cukrzyca, choroby zakaźne, choroby z przebiegiem wysokiej gorączki mają wpływ na zwiększenie ilości osłabionych , a w konsekwencji nadmiernie wypadających włosów.

CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE to choroby, które w swoim przebiegu jak i w przebiegu leczenia (mechanizm polekowy) przyczyniają się do zaburzenia funkcjonowania receptoro- i hormonowrażliwego mieszka włosowego. Do chorób tych zaliczamy m.in. Hashimoto, Graves-Basedova, toczeń, łuszczycę czy łysienie plackowate.

ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE doprowadzają do utraty włosów jak i ich uszkadzania. Często ma to związek z psychiką pacjenta oraz jego brakiem umiejętności radzenia sobie ze stresem. Przykładem takich zaburzeń jest trichotillomania, trichotemnomania, trichodaganomania, trichoteiromania czy trichofagia.

PRZYJMOWANIE NIEKTÓRYCH GRUP LEKÓW np. hormonalnych, leków z grupy przeciwzakrzepowych (heparyna, warfaryna), preparatów stosowanych w schorzeniach reumatologicznych (sole złota, metotreksat, takrolimus), leków kardiologicznych (statyny, fibraty), leków przeciwtrądzikowych (retinoidy), leków przyjmowanych w trakcie chemioterapii (cytostatyki) oraz leków używanych podczas leczenia psychiatrycznego i neurologicznego. Nadmierna utrata włosów jest następstwem ich toksycznego działania  na komórki macierzy mieszka włosowego i zazwyczaj jest to proces odwracalny. Trwałe wyłysienie może nastąpić wyjątkowo, zazwyczaj w wyniku destrukcji mieszka. Mechanizm utraty włosów zależy przede wszystkim od rodzaju leku oraz wielkości przyjmowanej dawki.

CHOROBY OWŁOSIONEJ SKÓRY GŁOWY tj.  łuszczyca, ŁZS, AZS, grzybica, liszaj mieszkowy czy zapalenie mieszka włosowego swoim przebiegiem zaburzają mechanizm produkcji włosa, osłabiając go i narażając na wypadanie.

ZATRUCIA metalami ciężkimi tj. rtęć, ołów czy arsen, jak również toksyny zwierzęce czy zatrucie niektórymi roślinami uruchamiają w organizmie mechanizm podobny do mechanizmu polekowego, czyli nadmiernej utraty włosów poprzez toksyczne działanie na macierz mieszka włosowego.

DIETA w negatywnym rozumieniu tego słowa, czyli niezbilansowana dieta lub restrykcyjne posty powodujące gwałtowny spadek wagi przyczyniają się powstawania w organizmie licznych niedoborów, a to odbija się na jakości włosa.

NIEDOBORY witamin (wit. z grupy B, wit. D3),  minerałów (żelazo, cynk, miedź, siarka),  białek (aminokwasów budulcowych włos) mogą być bezpośrednio związane z dietą, zaburzeniami wchłaniania, zakażeniem pasożytniczym czy bakteryjnym np. Helicobacter Pylori. Przyczyniają się one do występowania w organizmie zbyt małej ilości substancji niezbędnych do prawidłowej produkcji włosa, co bezpośrednio odbija się na jego ilości i jakości.

PRZEWLEKŁY STRES, ZABURZENIA LĘKOWE, DEPRESYJNE, PSYCHICZNE CZY TRAUMATYCZNE PRZEŻYCIA mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, a to przekłada się na funkcjonowanie owłosionej skóry głowy i może doprowadzić do nadmiernej utraty włosów.

NIEWŁAŚCIWA PIELĘGNACJA powoduje bezpośrednio osłabienie włosów, a w konsekwencji ich nadmierną utratę poprzez nieprawidłowy dobór kosmetyków, narażanie skóry głowy i włosów na ciągłe, systematyczne i długotrwałe uszkodzenia mechaniczne, termiczne czy fizyczne.

 

Jak widać przyczyn nadmiernej utraty włosów może być wiele i bardzo często nakładają się one na siebie nasilając objawy. Gdy uda się jednak znaleźć przyczynę, można podjąć konkretne kroki mające na celu wzmocnienie włosów i uzyskanie jak najszybszego odrostu. W tym celu wykorzystuje się trychologiczne procedury medyczne (podejmowane przez lekarzy) lub estetyczne (podejmowane przez specjalistów trychologii).

 

Do medycznych zaliczamy leczenie farmakologiczne oraz zabiegi tj. mezoterapia z użyciem osocza bogatopłytkowego, fibryny, surowicy kondycjonowanej czy cieszący się ostatnio dużym powodzeniem autologiczny przeszczep komórek.

Do procedur estetycznych, wspomagających leczenie zaliczamy karboksyterapię, mezoterapię mikroigłową, elektroterapię, ledoterapię, laseroterapię, oxybrazję, infuzję tlenową czy elektroporację.

 

Każda z tych metod leczniczych lub terapeutycznych da zamierzony i zadowalający efekt jedynie wtedy, kiedy podejdziemy do problemu nadmiernej utraty włosów bardzo indywidualnie. Przy doborze metod musimy uwzględnić nie tylko przeciwwskazania, ale również rokowania, które należy dokładnie omówić z osobą, która zwróciła się do nas po pomoc.

 

Mając na uwadze intensywny rozwój trychologii zarówno w Polsce jak i na świecie, należy pamiętać jak interdyscyplinarną jest ona dziedziną i jak holistycznego podejścia wymaga w stosunku do osób z problemami w obszarze owłosionej skóry głowy. Współpraca pomiędzy lekarzami różnych specjalizacji, a odpowiednio wykształconym specjalistą trychologii powinna być podstawą, aby wdrożona szeroko pojęta diagnostyka, leczenie o ile jest taka konieczność, trychoterapia i pielęgnacja mogły poprawić jakość życia osób borykających się z nadmierną utratą włosów.

Na podstawie artykułu z Aesthetic Business 4/2019

literatura