Adaptogeny to grupa naturalnych substancji pochodzenia roślinnego, które wspierają organizm w walce ze stresem. Ich zażywanie skutkuje wzrostem energii, poprawą samopoczucia, większą wydolnością psychiczną i fizyczną. Wiele osób zastanawia się, czy w związku z tym adaptogeny wywołują efekty uboczne. Wyjaśniamy mechanizm ich działania i rozwiewamy Wasze wątpliwości.

Adaptogeny – co to za substancje?

Nazwa „adaptogeny” została zaproponowana w połowie ubiegłego wieku przez rosyjskich naukowców, badających substancje, które mogłyby wspomagać fizyczną i psychiczną wydolność robotników, żołnierzy czy kosmonautów. Badacze chcieli znaleźć naturalne środki pobudzające organizm do pracy w trudnych warunkach i wzmacniające odporność na stres.

Jak się okazało tego typu substancje można znaleźć w roślinach znanych ludzkości od tysięcy lat i rozsianych po całym świecie. W ten sposób do grupy adaptogenów trafiła np. porastająca Syberię tarczyca bajkalska, ashwagandha, shatavari i gotu kola znane w hinduskiej ajurwedzie, czy peruwiański korzeń maca.

Na czym polega ich fenomen i co je łączy? Wszystkie te rośliny wykształciły zdolność przetrwania w nieprzyjaznych dla życia warunkach, niezależnie od tego, czy są to ekstremalne temperatury, czy jałowe gleby.

Jak się okazuje, zawarte w adaptogenach substancje, które umożliwiają im przetrwanie, w podobny sposób działają na ludzki organizm. Przede wszystkim wspierają jego odporność na stresujące czynniki i niekorzystne warunki środowiskowe. Oprócz tego regulują pracę różnych systemów i funkcji w naszym ciele, przywracając je do równowagi.

Adaptogeny i ich działanie

Nie każda roślina o korzystnym wpływie na ludzkie zdrowie może być zaliczona do adaptogenów. Musi ona spełniać kilka ważnych kryteriów:

  • Odznaczać się brakiem toksyczności – adaptogeny nie wywołują negatywnych skutków ubocznych dla zdrowia i nie uzależniają;
  • Wspomagać działanie organizmu w warunkach stresogennych. Adaptogeny nie powodują wyczerpania, więc mogą być stosowane długofalowo.
  • Regulowanie pracy organizmu – adaptogeny nie stymulują, lecz optymalizują i normalizują naturalne funkcje organizmu, przywracając jego pracę do równowagi.

Czy adaptogeny wywołać niepożądane reakcje?

Właściwości adaptogenów, a zwłaszcza ich brak toksyczności sprawia, że nie wywołują one skutków ubocznych. Mimo to wokół zażywania tych substancji narosło wiele mitów. To na przykład przekonanie, że niektóre adaptogeny wywołują pobudzenie, a inne „zamulają”.

Adaptogeny a stres

Bardzo ważną cechą adaptogenów jest to, że ich zażywanie pozwala organizmowi lepiej przystosować się do stresujących czynników, którymi są dla niego np.:

  • Przemęczenie;
  • Brak snu;
  • Zwiększony wysiłek fizyczny lub umysłowy;
  • Brak ruchu i siedzący tryb życia;
  • Dieta bogata w wysoko przetworzoną żywność;
  • Ekspozycja na promieniowanie UV oraz zanieczyszczenia powietrza;
  • Stres oksydacyjny (zaburzona równowaga pomiędzy ilością wolnych rodników a utleniaczami), który przyspiesza starzenie się organizmu, degenerację komórek i powstawanie wielu chorób.

Można to łatwo wyjaśnić. Zioła i rośliny adaptogenne działają bowiem jak naturalne regulatory. To znaczy, że wpływają na poszczególne funkcje układu nerwowego, odpornościowego czy hormonalnego, normalizując ich pracę. W ten sposób organizm sam reguluje nadwyżki i braki tam, gdzie one występują.

Mechanizm ten został potwierdzony w wielu badaniach naukowych. Wyjaśnijmy to na przykładzie shatavari, czyli dzikiego szparaga, który był testowany pod kątem wspomagania płodności. Udowodniono, że jego regularne zażywanie poprawia jakość nasienia (budowa i szybkość plemników), mimo że u stosujących go mężczyzn nie nastąpił wzrost produkcji testosteronu.

W podobny sposób ashwagandha działa na żeński układ hormonalny i normalizuje jego pracę, dlatego może być zażywana zarówno przy niedoczynności, jak i nadczynności tarczycy. Na tej samej zasadzie ten adaptogen oddziałuje na nasz układ nerwowy, który sam wyhamowuje niepożądaną reakcję na stres, spadki nastroju czy energii.

Więcej szczegółów znajdziesz tutaj: https://mothersprotect.com/adaptogeny-skutki-uboczne/

literatura