Jak zaburzenia hormonalne wpływają na kondycję skóry?

Stan skóry jest odzwierciedleniem ogólnego zdrowia organizmu i często stanowi pierwszy sygnał zaburzeń hormonalnych. Zmiany takie jak trądzik, suchość skóry czy przebarwienia mogą wskazywać na nieprawidłowości w pracy tarczycy, nadnerczy lub jajników. Kluczowe jest, by w pierwszej kolejności wykonać podstawowe badania krwi, takie jak morfologia, poziom hormonów tarczycy czy oznaczenie poziomu androgenów i estrogenów. Dodatkowe badania obrazowe, jak USG tarczycy, ginekologiczne, USG jamy brzusznej czy nawet USG piersi, mogą pomóc w ocenie stanu narządów wewnętrznych, których dysfunkcja może odpowiadać za problemy skórne (dowiedz się więcej).

Jak zaburzenia hormonalne wpływają na kondycję skóry?

Hormony pełnią kluczową rolę w regulacji wielu funkcji organizmu, w tym w utrzymaniu zdrowej i prawidłowo funkcjonującej skóry. Nawet niewielkie zaburzenia równowagi hormonalnej mogą prowadzić do zmian skórnych, które nie tylko wpływają na estetykę, ale także mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Najczęściej za problemy skórne odpowiadają:

• Androgeny – hormony męskie, które występują także u kobiet i są odpowiedzialne za nadmierne wydzielanie sebum oraz pojawienie się trądziku.
• Estrogeny – niedobór estrogenów prowadzi do suchości skóry, utraty elastyczności i przedwczesnego starzenia.
• Progesteron – może wpływać na zatrzymywanie wody w organizmie, co skutkuje obrzękami.
• Kortyzol – nazywany hormonem stresu, jego nadmiar sprzyja trądzikowi i osłabieniu bariery ochronnej skóry.
• Hormony tarczycy – zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy objawia się zmianami skórnymi, takimi jak suchość, łuszczenie czy obrzęki.

Zaburzenia w poziomie tych hormonów mogą prowadzić do szeregu objawów skórnych, które nie powinny być ignorowane.

Sprawdź również, na czym polega USG piersi >> https://www.medicover.pl/usg/piersi/

Zaburzenia hormonalne – objawy skórne

Trądzik hormonalny

Trądzik hormonalny występuje głównie na dolnej części twarzy, brodzie i żuchwie. Jest efektem nadmiernej aktywności androgenów, które stymulują produkcję sebum. Często nasila się przed miesiączką lub w okresie menopauzy.

Przebarwienia skórne

Przebarwienia, szczególnie na twarzy, mogą być związane z zaburzeniami hormonów płciowych, zwłaszcza estrogenów. Są częste w czasie ciąży, przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej lub w okresie menopauzy.

Nadmierne owłosienie (hirsutyzm)

Hirsutyzm to nadmierny porost włosów u kobiet w miejscach typowych dla mężczyzn, takich jak broda, klatka piersiowa czy brzuch. Jest efektem nadmiaru androgenów i może świadczyć o zespole policystycznych jajników (PCOS) lub innych problemach hormonalnych.

Suchość i łuszczenie się skóry

Suchość skóry, szczególnie dłoni, stóp i twarzy, często wynika z niedoboru hormonów tarczycy (niedoczynność tarczycy). Skóra staje się szorstka, łuszczy się i traci elastyczność.

Nadmierne przetłuszczanie skóry

Hormony androgenowe mogą powodować nadmierne wydzielanie sebum, co prowadzi do przetłuszczania się skóry. Jest to częste u osób z zaburzeniami hormonalnymi w okresie dojrzewania lub u dorosłych z PCOS.

Ciemne plamy na skórze (melasma)

Melasma to przebarwienia powstające głównie na twarzy, spowodowane zwiększoną produkcją melaniny pod wpływem hormonów. Często pojawiają się u kobiet w ciąży lub stosujących antykoncepcję hormonalną.

Zanik jędrności i zmarszczki przedwcześnie

Niedobór estrogenów, szczególnie w okresie menopauzy, prowadzi do utraty kolagenu i elastyny, co skutkuje wiotczeniem skóry, powstawaniem zmarszczek i utratą jędrności.

Rozstępy skórne

Rozstępy mogą być efektem nagłych zmian wagi, ale także zaburzeń hormonalnych, szczególnie w okresie dojrzewania lub ciąży. Kortyzol, hormon stresu, osłabia strukturę skóry, powodując pęknięcia włókien kolagenowych.

Opuchlizna i obrzęki

Hormonalna retencja wody w organizmie, spowodowana nadmiarem progesteronu, prowadzi do obrzęków i uczucia ciężkości skóry. Objaw ten często występuje przed miesiączką.

Wypadanie włosów i problemy ze skórą głowy

Wypadanie włosów oraz łuszczenie skóry głowy może być związane z zaburzeniami tarczycy, niedoborem estrogenów lub nadmiarem androgenów. Warto zwrócić uwagę na zwiększone łysienie lub pojawienie się łojotokowego zapalenia skóry.

Kiedy warto udać się do lekarza?

Jeśli zauważysz u siebie powyższe objawy skórne, które utrzymują się dłużej niż kilka tygodni, warto skonsultować się z dermatologiem lub endokrynologiem, aby dobrać odpowiedni zestaw badań. Objawy te mogą być pierwszym sygnałem poważniejszych problemów zdrowotnych.

Jakie badania wykonać?

Diagnoza problemów hormonalnych, które objawiają się zmianami skórnymi, wymaga przeprowadzenia kompleksowych badań. Podstawą są badania krwi, które pozwalają na ocenę poziomu hormonów oraz funkcjonowania poszczególnych układów organizmu.

Podstawowe badania krwi:

• Morfologia krwi;
• Poziom hormonów płciowych – estrogeny, progesteron, testosteron oraz DHEA-S;
• Hormony tarczycy – TSH, FT3, FT4 oraz przeciwciała anty-TPO i anty-TG;
• Kortyzol;
• Insulina i glukoza na czczo.

Badania narządów wewnętrznych

• USG tarczycy – podstawowe badanie obrazowe w diagnostyce chorób tarczycy.
• USG jamy brzusznej – ocena stanu wątroby, nadnerczy, jajników oraz innych narządów, których dysfunkcja może wpływać na gospodarkę hormonalną. Jest szczególnie przydatne w diagnostyce zespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz problemów metabolicznych.
• USG piersi – nieinwazyjne badanie obrazowe pozwalające wykryć zmiany w obrębie gruczołu piersiowego, które mogą być związane z zaburzeniami hormonalnymi.

Diagnostyka układu pokarmowego:

• Badania mikroflory jelitowej – zaburzenia jelitowe, takie jak przerost bakterii (SIBO) czy dysbioza, mogą wpływać na stan skóry poprzez tzw. oś jelita-skóra.
• Badanie poziomu witamin i minerałów – niedobory cynku, witamin z grupy B, witaminy D czy żelaza mogą przyczyniać się do problemów skórnych.

Jak dbać o skórę przy problemach hormonalnych?

Pielęgnacja skóry przy problemach hormonalnych wymaga kompleksowego podejścia, które uwzględnia zarówno zdrowe nawyki, jak i odpowiednio dobraną rutynę pielęgnacyjną. Kluczowe jest nie tylko leczenie przyczyn wewnętrznych, ale również troska o skórę zewnętrznie, aby złagodzić objawy i poprawić jej wygląd.

Zdrowa dieta i styl życia

Stan skóry w dużej mierze zależy od tego, co znajduje się na naszym talerzu. Dieta bogata w witaminy, minerały oraz zdrowe tłuszcze wspiera jej regenerację i łagodzi objawy wywołane zaburzeniami hormonalnymi. Warto włączyć do codziennego jadłospisu:

• Kwasy tłuszczowe omega-3 – obecne w rybach, orzechach i nasionach chia, wspomagają nawilżenie i elastyczność skóry.
• Produkty bogate w cynk – orzechy, pestki dyni czy rośliny strączkowe wspierają walkę z trądzikiem.
• Witaminę D – wpływa na kondycję skóry, a jej niedobór jest częsty przy zaburzeniach hormonalnych.
• Witaminę E i witaminę C – działają antyoksydacyjnie, wzmacniają barierę ochronną skóry i wspierają produkcję kolagenu.

Należy unikać żywności przetworzonej, nadmiaru cukru i alkoholu, które mogą nasilać problemy hormonalne oraz prowadzić do stanów zapalnych w organizmie. Kluczowa jest także regularna aktywność fizyczna oraz redukcja stresu, ponieważ nadmiar kortyzolu, zwanego hormonem stresu, negatywnie wpływa na skórę.

Nawadnianie organizmu

Odpowiednia ilość płynów, głównie wody, wspiera funkcjonowanie organizmu, poprawia elastyczność skóry i pomaga w eliminacji toksyn. Dziennie warto wypijać co najmniej 2 litry wody, aby utrzymać odpowiednie nawilżenie od wewnątrz.

Odpowiednia pielęgnacja skóry

Dobór kosmetyków powinien być dostosowany do rodzaju problemu skórnego i wspierać naturalne funkcje ochronne skóry. W przypadku trądziku hormonalnego lub nadmiernego przetłuszczania należy sięgnąć po produkty o działaniu przeciwzapalnym i regulującym produkcję sebum.

Przy skórze suchej i łuszczącej się, często związanej z niedoborami hormonów tarczycy, niezbędne jest intensywne nawilżenie i regeneracja. Warto wybierać produkty bogate w emolienty, naturalne oleje (np. arganowy, jojoba) oraz witaminę E, które wspierają odbudowę skóry.

W przypadku ciemnych przebarwień można sięgnąć po kosmetyki z witaminą C retinolem lub kwasem kojowym, które rozjaśniają skórę i wyrównują jej koloryt.

Ochrona przeciwsłoneczna

Problemy skórne związane z hormonami, takie jak melasma czy przebarwienia, nasilają się pod wpływem promieniowania UV. Codzienne stosowanie kremu z filtrem SPF 30 lub wyższym jest niezbędne, aby chronić skórę przed pogłębianiem zmian oraz przyspieszonym starzeniem.

Zródło

grafika główna        New Africa / Shutterstock

grafika dodatkowa   HenadziPechan / Shutterstock